Η Στρατιά των Αφανών Ηρώων (Army of Shadows, 1969)
Πότε: Παρασκευή 12 Ιουλίου | 21:30
Πού: Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο | Είσοδος Ελεύθερη
Σκηνοθεσία: Ζαν-Πιέρ Μελβίλ
Πρωταγωνιστούν: Λίνο Βεντούρα, Σιμόν Σινιορέ, Πολ Μερίς, Ζαν-Πιέρ Κασέλ, Πολ Κροσέ
Διάρκεια: 145’
1942, Γαλλία υπό γερμανική κατοχή. Ο Φιλίπ Ζερμπιέ είναι ένας πολιτικός μηχανικός αλλά και ο επικεφαλής μιας ομάδας Γάλλων αντιστασιακών. Προδομένος από έναν πληροφοριοδότη, βρίσκεται παγιδευμένος σε ένα ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης απ’ το οποίο καταφέρνει να αποδράσει και επιστρέφει στη Μασσαλία για να ανακαλύψει τον δοσίλογο. Μετά από μια συνεχή εναλλαγή κρησφύγετων, ο Ζερμπιέ ταξιδεύει στο Λονδίνο αλλά γρήγορα τα νέα της σύλληψης ενός στενού του συντρόφου, τον αναγκάζουν να πάρει το δρόμο της επιστροφής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα υποτιμημένου αριστουργήματος το οποίο γνώρισε καθολική αποδοχή μόνο μετά τον θάνατο του δημιουργού του, η «Στρατιά των Αφανών Ηρώων» βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ζοζέφ Κεσέλ καθώς και στις εμπειρίες του Ζαν-Πιερ Μελβίλ από την Γαλλική Αντίσταση, για να αποτελέσει το πιο προσωπικό φιλμ στην καριέρα του σπουδαίου δημιουργού. Με τον Μάη του ‘68 να βρίσκεται ακόμα νωπός στις μνήμες και τις συνειδήσεις των Γάλλων η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες τον Σεπτέμβριο του 1969 αλλά έτυχε απογοητευτικής υποδοχής από τους κριτικούς οι οποίοι, στην πλειοψηφία τους, δεν είδαν με καλό μάτι την εγκωμιαστική της διάθεση προς τον Σαρλ ντε Γκολ, στο πρόσωπο του οποίου καθρεφτιζόταν εκείνη την περίοδο η προδοσία της περίφημης φοιτητικής εξέγερσης. Χρειάστηκε να έρθει η δεκαετία του 1990, όταν πλέον τα Cahiers du Cinéma δημοσίευοντας ένα αναθεωρητικό κείμενο για τον σκηνοθέτη αλλά και συγκεκριμένα για την «Στρατιά», οδήγησαν στην αποκατάσταση της κόπιας 35 χιλιοστών και στην ευρεία κυκλοφορία και αναγνώριση του φιλμ παγκοσμίως.
Εδώ, ο Μελβίλ δεν υπογράφει μια πομπώδη αγιογραφία της Αντίστασης αλλά μια ταινία για τους άνδρες και τις γυναίκες που την στελέχωσαν, τα ζοφερά διλήμματα και τις επίπονες αποφάσεις που κλήθηκαν να πάρουν, την ένταση και την παράνοια του παράνομου βίου και την υπαρξιακή αγωνία τους μπροστά σε ένα θάνατο που έμοιαζε συνεχώς να παραμονεύει. Η «Στρατιά» δεν διαθέτει αβανταδόρικες σκηνές στρατιωτικών επιχειρήσεων και εύκολου εντυπωσιασμού, αντίθετα επιχειρεί μια ψύχραιμη και κυνική -όπως και οι καιροί- διερεύνηση της ψυχολογίας μιας ομάδας ανθρώπων, που όντας εγκλωβισμένοι σε μια ατυχή ιστορική συγκυρία αποφάσισαν να πράξουν ό,τι θεωρούν σωστό, γνωρίζοντας πως οι θυσίες τους ενδεχομένως να χαθούν για πάντα στη λήθη. Σε αυτό τον στρατό από σκιές αφιερώνει ο Μελβίλ μια ταινία που ακόμη και σήμερα, μισό αιώνα μετά την πρώτη της προβολή, διατηρεί αναλλοίωτη την ίδια αόρατη και στοιχειωτική ισχύ. Κωστής Θεοδοσόπουλος
Επετειακή προβολή για τα πενήντα χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία της.
ΠΡΟΒΟΛΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΓΙΟΡΤΗΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
